Veri Sahibi kimdir?
Veri sahibi en kısa tanımı ile “kişisel verisi işlenen gerçek kişiyi” ifade etmektedir. Çeşitli mecralarda “ilgili kişi”, “verisi işlenen”, “veri öznesi”, “veri konusu kişi” gibi birçok adlandırma olsa da anlatış kolaylığı açısından biz “veri sahibi” ibaresini tercih etmekteyiz.
Kanun kapsamında veri sahibi, “kişisel verisi işlenen gerçek kişi” olarak çok geniş şekilde tanımlandığından dolayı “veri sahibi” oldukça geniş kapsamlı ele alınmaktadır. Bu doğrultuda
- Özlük bilgileri işlenen bir personel,
- Telefon numarası kaydedilen bir müşteri,
- Kan grubu işlenen bir hasta veya
- Görüntüleri güvenlik kamerasına kaydedilen sokaktaki bir kişi
- Doğumuna ilişkin bilgiler kaydedilen yeni doğmuş bir bebek
dahi veri sahibidir.
Medeni hukukta kişilik ölümle sona erdiğinden ölmüş kişiler veri sahibi sıfatını taşımazlar. Ancak belirli hallerde bu kişiler hakkındaki bilgiler de kişisel veri niteliğinde olabilir.
Örneğin, kişinin ölüm sebebi, biyolojik olarak çocuklarında da olması zorunlu olan bir genetik hastalığı ortaya çıkarıyorsa kişisel veri sayılır. Dikkat edilmesi gerekir ki bu durumda veri sahibi, ölmüş kişinin kendisi değil çocuklarıdır.
Dolayısıyla kişisel verilerin korunması hukuku gerçekten de oldukça geniş bir alanı düzenlemektedir. Veri sahibinin ne olduğunu daha iyi anlamak için veri sahibinin unsurları üzerinden ilerlenebilir.
KİŞİ UNSURU
Gerçek Kişi: Kişisel verilerin korunması hukuku yalnızca “gerçek kişilerin verilerini” kapsamı altına almaktadır. Dolayısıyla ancak gerçek kişiler “veri sahibi” olabilir. Bu kapsamda:
- Vakıf,
- Sendika,
- Şirket
gibi tüzel kişiler veri sahibi sayılmamakta;
- İşçi,
- Tüketici,
- Gerçek kişi tacirler
ise kişisel verileri koruma hukukunun kapsamında birer veri sahibi sayılmaktadır.
VERİ UNSURU
Her Türlü Verisi İşlenen: Esasında “Kişisel Veri Nedir” başlıklı yazımızda da detaylı şekilde görülebileceği üzere kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Bu bağlamda:
- Saç renginden kan grubuna,
- Cep telefonundan arabasının modeline veya
- Elektrik kullanım bilgisinden en sevdiği dondurma markasına
- Konum bilgisinden elektronik cihazının IP adresine
kadar kişinin ayırt edilmesine yarayabilecek en ufak bir bilgisi işlenen kişi dahi Kanun kapsamında veri sahibi sıfatına sahip olmaktadır.
İŞLEME UNSURU
Verisi İşlenen Kişi: “Kişisel Veri Nedir” başlıklı yazımızda da detaylı şekilde görülebileceği üzere bir verinin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamına girebilmesi için veri sahibine ait bir verinin işlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda işleme; otomatik yollarla veya veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla; elde etme, kaydetme, depolama, muhafaza etme, değiştirme, yeniden düzenleme, açıklama, aktarma, devralma, elde edilebilir hâle getirme, sınıflandırma ya da kullanılmasını engelleme gibi veriler üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlemi ifade etmektedir.
Bu doğrultuda belirli bir sistematik dâhilinde gözlük numarası kaydedilen şahıslar veri sahibi olacağı gibi yoldaki kameralar vasıtasıyla otomatik olarak görüntüleri kaydedilen araç sürücüleri de veri sahibi olarak değerlendirilmektedir.
Yukarıdaki unsurlara göre kişinin veri sahibi olup olmadığı değerlendirilecek ve buna göre verisi işlenen veri sahibi birtakım haklara, veriyi işleyen veri sorumlusu da birtakım yükümlülüklere sahip olacaktır. Daha detaylı bilgi edinmek için veri sahibinin haklarının irdelendiği “Veri Sahibi Hangi Haklara Sahiptir?” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz
