Aleni Verilerin İşlenmesi

Günümüzde bireyler kendilerine ilişkin birçok bilgiyi kendi istekleri ile alenileştirmektedir. Özellikle sosyal medyanın son birkaç yıldır her yaş grubundaki birey tarafından aktif olarak kullanılması bu durumun artmasına neden olmuştur. Peki aleni veriler de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun“) ile korunur mu? Eğer öyleyse, işlenme şartları bakımından aleni olmayan kişisel veriler ile farklılık bulunmakta mıdır?

ALENİ VERİ NEDİR?

Kanun’da aleni verinin tanımına yer verilmemiştir. Ancak Tasarı Gerekçesinde;

ilgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilen bir başka ifadeyle herhangi bir şekilde kamuya açıklanmış olan

ifadesine yer verilmiştir. Dolayısıyla bir verinin aleni kabul edilebilmesi için kamuya açıklanmış olması gerekir. Aynı organizasyon çatısı altında kamuya açıklama amacı güdülmeksizin verilerin paylaşılması alenileştirme anlamına gelmeyecektir.

Örneğin, kişinin verileri aynı şirkette, platformda ya da bir tüzel kişilik altında olmasa da aynı ekipte çalıştığı 30 kişinin yer aldığı bir mail grubuna göndermesi halinde alenileştirmeden söz edilemez. Veya yalnızca belirli bir arkadaş /takipçi kitlesine yapılan kişisel veri içeren paylaşımların da aleni olduğu savunulamaz. Bu noktada Kanun’un amacına uygun olarak veri sahibinin amacı esas alınmalıdır. 

ALENİ VERİLER KANUNLA KORUNMAKTA MIDIR?

Kanun’un uygulanmayacağı haller m. 28/1 hükmünde sıralanmıştır. Aleni veriler ilgili hükümde yer alan durumlardan biri olmadığından Kanun kapsamında korunur ve işlenirler.

ALENİ VERİLER HER ŞEKİLDE İŞLENEBİLİR Mİ?

Kanun’da “ilgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olan” kişisel verilerin işlenmesinde açık rıza aranmayacağı belirtilmiştir. Lafzından da anlaşılacağı üzere bu hükmün uygulanabilmesi için verinin veri sahibinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması gerekir. Veri sahibinin bu yönde bir amacı olmamasına rağmen verilerinin ele geçirilip rızası dışında alenileştirildiği hallerde hüküm uygulanamaz.

Her ne kadar alenileştirilmiş verilerin işlenmesi bakımından rıza gerekmiyor ise de Kanun’da yer alan genel ilkelere uyma zorunluluğu devam etmektedir. Bu kapsamda aleni veriler de;

• Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olarak,
• Doğru ve gerektiğinde güncel,
• Belirli, açık ve meşru amaçlar için ve
• İşlenme amacıyla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü işlenmeli;
• Mevzuatta öngörülen ya da işleme amacının gerektirdiği süre ile muhafaza edilmelidir.

Örneğin, kişinin kendi internet sitesinde alenileştirdiği fotoğrafının bir başkası tarafından sahte kimlik kartı düzenleme ya da sahte bir sosyal medya hesabı açma amacıyla işlenmesi hukuka aykırıdır. 

Ancak bir kişinin Linked-in gibi bir mecrada alenileştirdiği iletişim bilgilerinin kendisine iş teklifinde bulunma gibi alenileştirme amacıyla örtüşür ve meşru bir amaçla işlenmesi mümkündür.

AYDINLATMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNDEN MUAFİYET

Kanun’un m. 28/2 hükmü uyarınca yalnızca veri sahibi tarafından alenileştirilmiş verilerin işlenmesi bakımından veri sorumlularının aydınlatma yükümlülüğü ve Veri Sorumluları Siciline kayıt yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ayrıca bu durumda, zararın giderilmesini talep etme hakkı hariç, veri sahibinin haklarına ilişkin hükümler de uygulanmaz.